Η χαμένη ταυτότητα και το άγνωστο μέλλον της ΔΗΜΑΡ

 του Ακη Κοσώνα, tvxs.gr

Η κεντρική πολιτική θέση της ΔΗΜΑΡ συνοψίστηκε προεκλογικά στο «ούτε-ούτε». Πρακτικά ούτε με τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε με την κυβέρνηση, καλή ιδέα, αλλά με ποιόν και προς τα πού;                                                              
Λίγο μετά ήρθε το συντριπτικό εκλογικό αποτέλεσμα και η βαθιά κρίση.

Το ούτε - ούτε είναι γενικά ανθυγιεινό. Στη θέση του για είσαι πειστικός πρέπει να παραθέσεις και θέση : Ούτε –ούτε αλλά αυτό. Που πρέπει να είναι σαφές, τεκμηριωμένο και απτό. Αλλιώς σε τρώει το σκοτάδι και πας από το 6,2% στο 1,2%. Και αν μεν είσαι ΚΚΕ που έχει αμετακίνητη βάση (έως θανάτου, στην κυριολεξία!) γλυτώνεις, διασώζεσαι ακόμα κι αν χάνεις τη μισή σου δύναμη ή και παραπάνω. Διότι ένα 3-4% θα το πάρεις. Στα χειρότερα του το ΚΚΕ πήρε 4,5%, και τα χειρότερα του ήταν όταν πολλοί ψηφοφόροι του αποφάσσιαν να στηρίξουν την αριστερή (μπορεί και κυβερνητική, έτσι αχνοφαινόταν) λύση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου 2012. Εκεί το ΚΚΕ έμεινε μόνο με τη σκληρή του βάση, αλλά αυτή ήταν ικανή και αρκετή να το κρατήσει στη ζωή.  Άλλωστε το ΚΚΕ δεν πολυενδιαφέρεται για ποσοστά, πολύ περισσότερο αν ...κινδυνεύει να του ζητηθεί να κυβερνήσει μαζί με συγγενές κόμμα. Το ίδιο δηλώνει μη συγγενές με άλλο, άρα αν αίφνης πάρει 10-12%  και αυτό το ποσοστό είναι που λείπει για το σχηματισμό αριστερής κυβέρνησης, θα βρεθεί σε δύσκολη θέση. ΄Ετσι, το 6-7 άντε 8, άντε 9% (μην το παρακάνουμε κιόλας) είναι μια χαρά.

Αλλά η ΔΗΜΑΡ; Το 6,2% δεν περιείχε γερή εκλογική βάση, το «μπετόν» του κόμματος δεν ήταν το μισό του 6,2%, ούτε καν το ένα τρίτο του όπως φάνηκε. Υπάρχει μια εξαιρετική ανάλυση του Μιχάλη Σαμπατακάκη (30 Μαίου 2014, tvxs) που εξηγεί πολύ καλά τη σύνθεση αυτού το 6-6,5% που πήρε δύο φορές η ΔΗΜΑΡ, στις εκλογές του Μαίου 2012 και του Ιουνίου 2012. Δεν ήταν ίδιο αυτό το 6%, ήταν κάθε φορά σε μεγάλο ποσοστό διαφορετικοί ψηφοφόροι.  Εδώ ο Μ.Σ. επισημαίνει και κάτι άλλο πολύ χρήσιμο στην ανάλυση αλλά και πολύτιμο -και θαρραλέο- ως παραδοχή : «Το εκλογικό μας σώμα από τις εκλογές του Ιουνίου του 2012, αυτό δηλαδή που θεωρητικά κουβαλάγαμε, αποτελείτο από μεσαία και λίγο ανώτερα κοινωνικά στρώματα, που έστω και δύσκολα, είχαν επιβιώσει της κρίσης και πολιτικά ήταν 'πιο  δεξιό' από παλαιότερα. Ήταν κοινό που σε μεγάλο βαθμό το έπειθαν η  έννοια της σταθερότητας και το success story της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ». Η μεγάλη αυτή αλήθεια για την κοινωνική σύνθεση  σημαντικού εκλογικού μέρους της ανανεωτικής αριστεράς δεν λέγεται εύκολα.  Όλοι ξέρουμε εδώ και πάνω απο 30 χρόνια, ότι έτσι είναι,  αλλά δεν ομολογείται, δεν γράφεται, απο το φόβο μη θιγεί μια ισορροπία που όμως δεν μπορεί πια να υπάρξει. Η κρίση απο το 2009 και μετά διέλυσε αυτή την υπαρκτή αλλά παράξενη ισορροπία. Απο το 2010 και μετά τα πράγματα έγιναν περισσότερο ταξικά και λιγότερο ιδεολογικά με αποτέλεσμα να  εμφανιστεί ως πραγματικότητα για την αριστερά η έως τώρα απειλητική πιθανότητα της στάσης «είμαι αριστερός αλλά θα ψηφίσω σταθερότητα». Γιατί; Διότι «τα συμφέροντά μου χάρη στα οποία μπορώ και είμαι αριστερός (ή μήπως όχι;) κινδυνεύουν απο οποιαδήποτε αλλαγή». Αυτό το στοιχείο, μαζί με την απουσία σταθερής εκλογικής βάσης οδήγησαν στο σοκ του 1%.

Οι εκλογές ως εσωτερική κάθαρση

Φάνηκε ότι η απουσία ικανής βάσης οδήγησε τη Δημοκρατική Αριστερά κοντά στην εξαφάνιση. Η εσωτερική κρίση είναι σύμφυτη με το αποτέλεσμα και οι τάσεις διεκδικούν κάθε μια για τον εαυτό της το δίκιο : μας τιμώρησαν που φύγαμε απ΄την κυβέρνηση οι μεν, μας τιμώρησαν που συμπράξαμε με τη δεξιά οι δε. Μεταξύ τους χάσκει κενό και δεν υπάρχει (όπως και σε κανένα κόμμα πλην εκείνων που καθ΄έξιν και ...κατά συρροή κυβερνούν , άρα η κυβερνησιμότητα σκεπάζει τις διαφορές και τις συγκαλύπτει) διάθεση να γεφυρωθεί. Οι εκτιμήσεις δεν είναι πιά μόνον τέτοιες, δεν παραπέμπουν σ επολιτικές θέσεις, αλλά δείχνουν και τη στάση συμμετοχής  του καθενός στη δημόσια ζωή. Δεν κάνει πίσω καμιά πλευρά και το ερώτημα που τίθεται μοιάζει οντολογικό : Πως θα υπάρξω αν δεν...                             

Η συνέχεια αφορά το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η κάθε μιά απο τις δύο πλευρές.                                      

*Εκείνη που προσδιορίζεται μέσω της συμμετοχής σε κυβερνήσεις θεωρεί την επιλογή αυτή ως τη μόνη λογική και ρεαλιστική για το μέλλον της ανανεωτικής Αριστεράς προκειμένου αυτή να μη μετατραπεί σε ένα γκρουπούσκουλο της δεκαετίας του 70 .         
  *Η άλλη που προσδιορίζεται περισσότερο ιδεολογικά και λιγότερο τεχνοκρατικά θεωρεί ότι η συμμετοχή σε κυβερνήσεις με μη συγγενή κόμματα φθείρουν και εκθέτουν την ανανεωτική Αριστερά σε μια κριτική που δύσκολα αντιμετωπίζεται. Κυρίως όταν έχει απέναντί της (και όχι δίπλα της) ένα αναπτυσσόμενο μεγάλο αριστερό κόμμα που εντελώς «αθώα» μπορεί να την ενοχοποιήσει ότι την ίδια ώρα που  συμμαχεί με τη ΝΔ «για να σώσει τη χώρα» αρνείται να συνεργαστεί  «για τον ίδιο λόγο» με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό έτσι κι αλλιώς είναι δύσκολο να εξηγηθεί.

Οι ψύχραιμες φωνές θεωρούνται περίπου «σούπα» και άνευ ενδιαφέροντος.                                                           

*Για τη μία μάλιστα πλευρά, αν δεν ταυτίζεσαι χουλιγκάνικα με τον τρέχοντα εκσυγχρονισμό έτσι όπως τον εκφράζουν οι σύμβουλοι του Κων. Σημίτη που κυβερνούν (και) σήμερα, είσαι «σταλινικός του κερατά» άρα καταδικαστέος και εξ ορισμού απορριπτέος.                                                                                               

*Η άλλη πλευρά διστάζει (έως πρόσφατα τουλάχιστον) να κάνει σαφή τη θέση της υπέρ της συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ θέλοντας να παρουσιάσει τη σχετική εξέλιξη ως αριστερή νομοτέλεια, αλλά στην πολιτική οι νομοτέλειες  χρησιμοποιούνται μόνο ως σχήματα λόγου.                                                                                  

Η εσωτερική ηγεμονία στη ΔΗΜΑΡ θα μπορούσε να κατακτηθεί απ΄ αυτόν ή αυτούς που θα έπειθαν ή θα αποστόμωναν με την απόδειξη του επιχειρήματος ότι δεν μπορεί ένα αριστερό κόμμα να βάζει ως προγραμματική του πορεία τη συμφωνία-συνεργασία με την παραδοσιακή Δεξιά ή με το ένοχο στη συνείδηση των ψηφοφόρων για τη σημερινή κατάσταση κυβερνοΠΑΣΟΚ. Δεν γίνεται. Διότι αν γίνεται, τότε όλο το (ψευτο)επιχείρημα περί κεντροαριστεράς καταρρέει και φανερώνεται ένα νέο σοσιαλφιλελεύθερο σχήμα με αριστερές ρίζες που προθυμοποιείται να παίξει το ρόλο που για χρόνια έπαιξαν οι Φιλελεύθεροι του Γκένσερ στη Γερμανία. Και πρόσφατα του θλιβερού βιετναμογερμανού Ρέσλερ  που προσπαθούσε με την πολιτική του συμπεριφορά να πείσει ότι είναι περισσότερο (ή μήπως μόνο;) γερμανός. Μόνο που εδώ ο εταίρος δεν θα λέγεται φιλελεύθερος (θα είναι όμως) αλλά «κεντροαριστερός», και θα συμφέρει περισσότερο διότι θα δίνει δωρεάν κι ένα κεντροαριστερό άλλοθι σε κτηνώδεις δεξιές νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Το οποίο πάντα χρειάζονται για να συντηρούν (για ώρα ανάγκης...) κι ένα άλλο, εναλλακτικό «ανθρώπινο πρόσωπο». Κάτι τέτοιο οικοδομείται σήμερα με την ανάμειξη δυνάμεων απο το ΠΑΣΟΚ-Ελιά, τους πρώην (ή και νυν) 58, διάφορες πασοκογενείς ομάδες που έχουν φτιάξει ομίλους προβληματισμού και ...επιστροφής «στα πράγματα», το Ποτάμι αλλά και ακραιφνείς φιλελεύθερους που ήδη μετακινούνται προς το Ποτάμι όπως αρκετά στελέχη της Δράσης με επικεφαλής την Αντ. Λυμπεράκη.

Αν δεν ξεκαθαριστεί αυτή η αντίθεση, όχι με πλαστή ενότητα, γιατί  αυτές οι θέσεις/αντιλήψεις δεν προσεγγίζουν, η ΔΗΜΑΡ είναι καταδικασμένη σε πορεία φθοράς, όχι μακρά μάλιστα μια και το πλήγμα που δέχθηκε, απο το 6% των βουλευτικών εκλογών στο 1% των ευρωεκλογών είναι καθοριστικό.                     

Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει πολύ χρόνο για να προχωρήσει σε σύνθεση απόψεων (και στόχων, μια και πολλά απο τα στελέχη της προορίζουν εαυτούς για συμμετοχή σε νέα κυβερνητικά σχήματα, κι αυτό είναι στόχος όχι απλώς άποψη και πολιτική θέση) έχει όμως χρόνο να προχωρήσει σε νέα πολιτική αυτονομία προβάλλοντας τις θέσεις που της έδωσαν την ταυτότητα της εναλλακτικής αριστερής πολιτικής λύσης. Αυτή φυσικά δεν ταυτίζεται με την εξ ορισμού συμμετοχή σε κυβερνητικά σχήματα, τέτοια που παραπέμπει στην ανεκδοτολογική φράση της κυβερνητικής φάσης της ΔΗΜΑΡ  «μη με ενοχλείτε τώρα, σώζω τη χώρα».