Θέματα όπως αυτό του κ. Λιάπη μοιάζουν πολύ πιο δελεαστικά από άλλα «καμένα» και καυτερά, όπως αυτά της δημόσιας διοίκησης. Εξάλλου, για μεγάλο μέρος της Αριστεράς, ερωτήματα του πώς κτίζεται ένα λογικό και ηθικό κράτος, έναντι του αντιλαϊκού και αντιδραστικού εκτρώματος που έχουμε, είναι ερωτήματα μάλλον δύσκολα, αφού προσκρούουν σε συμφέροντα, ομάδες και lobbies. Επομένως, ο κ. Λιάπης είναι θεματικός μονόδρομος. Άλλη μία από τις ατυχίες του. Ναι, ο κ. Λιάπης για κακή του τύχη συγκεντρώνει ορισμένα στερεότυπα, χρήσιμα στη συγκυρία. Είναι κληρονόμος πολιτικής ισχύος -άρα με τον εξανδραποδισμό του χτυπιέται (!) ο νεποτισμός-, είναι αναγνωρίσιμος -άρα χτυπιέται το mainstream-, έχει πολυτελές SUV - άρα χτυπιέται κάποιος, όσο ψηλά κι αν βρίσκεται.
Πάνω σ' αυτό το τόξο μπορεί να παίξει όλη η πολιτική εμπορία και εκδίκηση εκ μέρους του καταστροφικού και εκμαυλισμένου πολιτικού συστήματος. Και, πράγματι, πίσω από τη φαιδρότητα και τους αφελείς παλιμπαιδισμούς του τέως υπουργού Πολιτισμού κρύβονται και οι συνήθεις ικέτες και επιχορηγούμενοι των υπουργών (αυτοί που επιμένουν για ραντεβού, φορτικοί και δουλικοί), κρύβονται και οι υπόλοιποι φαιδροί που ακόμα κυκλοφορούν σαχλαμαρίζοντας πολιτικά (ατιμώρητοι για τη θρασεία βλακεία τους), αλλά κυρίως κρύβονται οι διεφθαρμένοι και πολιτικά αδίστακτοι. Η ανοησία του κ. Λιάπη (παρ' όλες τις προσπάθειες του συστήματος) φυσικά δεν ισοσταθμίζει το όργιο δωροδοκιών στους εξοπλισμούς, το όργιο της χρηματιστηριακής κλοπής, το όργιο των Ολυμπιακών Αγώνων, το πολιτικό όργιο της αποδόμησης της χώρας και του απορρυθμιστικού μίσους με το οποίο ερειπώνεται η κοινωνική παροχή και ο δημόσιος χώρος. Όλ' αυτά δεν τα ισοσταθμίζει μεν, αλλά τα κρύβει. Ο κ. Λιάπης δεν προσφέρει ίσως τον συστημικό κίνδυνο του οικονομικού σκανδάλου, αλλά το θέαμα της πτώσης του.
Κυνικοί και ήσυχοι από τη διαγραφή, την τιμωρία, τον απίστευτο και κατά τη γνώμη μου απάνθρωπο εξευτελισμό του, θα τρέξουν να κρύψουν στις χαραμάδες που διανοίγει η διαπόμπευσή του όλες τις παρανομίες, τις εγκληματικές αστοχίες, τις ανικανότητες ή την ανυποχώρητη διαφθορά τους. Δεν ξέρω αν υπάρχει ανθρώπινο δικαίωμα που να περιλαμβάνει την αυστηρή και δίκαιη τιμωρία αντί του θεαματικού και εντυπωσιοθηρικού κραξίματος. Αλήθεια, απέναντι στην αφέλεια του κ. Λιάπη τι αντιτάσσεται; Μήπως η εργατικότητα και η τιμιότητα της εξουσίας; Μήπως η παραγωγικότητα του πολιτικού προσωπικού; Μήπως το λειτουργικό κράτος; Μήπως η λαϊκή ποιότητα που πάντα ψήφιζε στοχασμένα και ευθύβολα (!), η πλέμπα που ποτέ δεν ζήτησε από την εξουσία να δικαιώσει τις παρανομίες της; Τι στέκεται απέναντι στις φωτοτυπημένες πινακίδες του κ. Λιάπη; Μήπως δεν στέκεται ένας ολόκληρος κόσμος διαφθοράς, ανικανότητας και γι' αυτό εθελοδουλίας; Που προσπαθεί σαν χταπόδι να μπλοκάρει και την Αριστερά με εξισώσεις και ενοχοποιήσεις; Αλλά τι «γέννησε» τον κ. Λιάπη; Η οικογενειοκρατική ευνοιοκρατία, θα πει κάποιος. Η πολυνομία της δημόσιας διοίκησης οφείλεται σε κάθε υποπερίπτωση που είτε είχε μέσον παραγγέλνοντας μια ευνοϊκή εγκύκλιο, είτε έκανε μια παράβαση προκαλώντας μια εγκύκλιο. Στρώσεις εγκυκλίων, ρυθμίσεων, παραγράφων πρέπει να διαπεράσει ένας πολίτης για να κάνει μια απλή δουλειά μέσα από το σύστημα διοίκησης. Για να κάνει μια απλή πράξη, χρειάζεται το ΕΤΑΚ του τάδε χρόνου για το οποίο πρέπει να στείλει αίτημα με φαξ (μαύρο με ροδιές απ' τον ξεπερασμένο εκτυπωτή) για να του απαντήσουν, αλλά και να ταξιδέψει στην παλαιά οικεία εφορία για να το πάρει με τα χεράκια του, αφού διαδικτυακά δεν γίνεται. Ο κάθε προϊστάμενος πρέπει να δει την κάθε περίπτωση γιατί κάθε περίπτωση έχει κενά, χαρτιά ανεύρετα, προϋποθέσεις απλήρωτες. Χιλιάδες πεταμένες ώρες ορθοστασίας, κακής συμπεριφοράς, σπατάλες στη διαδικτυακή και αναλογική γραφειοκρατία που αλυσοδένει χειρότερα από κάθε άλλη περίοδο.
Αυτό το τόσο παραλυτικό σύστημα επινόησε και τον κ. Λιάπη, ως χρήσιμο φορέα του. Τον κ. Λιάπη τον αναπαράγει (και τον θανατώνει αν χρειαστεί) ακριβώς αυτό που παρήγαγε. Που συμπαρήγαγε. Αέρας κοπανιστός, φορμαλισμός. Τάχα μου διοίκηση, τάχα μου οικονομία, τάχα μου ορθολογισμός, τάχα μου παραγωγή, τάχα μου νομιμότητα. Τον κ. Λιάπη και τόσους άλλους συστημικούς νομείς τους επινοεί και τους εγκαθιστά η σύνθεση πολιτικής αεργίας, αμυαλιάς και σκοτεινής, διαγωνίου, παρακρατικής, διασυστημικής, συχνά μαφιόζικης ευφυΐας. Η ένταση της διαπόμπευσής του υποδηλώνει τη συστημική ανάγκη για μια εύκολη, απροσδόκητα δελεαστική και προφυλακτική θυσία. Όσο μικρότερο αμάρτημα, τόσο πιο σκληρή τιμωρία. Για να γλιτώνει το μεγάλο αμάρτημα (και το ψάρι).
* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ
dsevastakis@arch.ntua.gr