Παιδονόμοι του λαού

Του Παντελή Μπουκάλα, kathimerini.gr

Ο ακριβής προσδιορισμός του λαού μοιάζει τόσο δύσκολος όσο τα άλυτα προβλήματα που μας κληροδότησαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι και μαθηματικοί με τη σαδιστική ευφυΐα τους. Ούτε ως προς το ποιοι τον συναπαρτίζουν υπάρχει συμφωνία ούτε για το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του. Επειδή μάλιστα όλοι (όλα τα κόμματα, αλλά και ποικίλοι «ποιμένες» και «ταγοί») λένε ότι πολιτεύονται εν ονόματι του λαού και για τα συμφέροντά του, τα οποία και διερμηνεύουν αυθεντικότατα, όπως διατείνονται, αν αθροίσουμε τους επιμέρους «λαούς», υπερβαίνουμε κατά πολύ το 100%. Στον δρόμο που χάραξαν οι φοιτητικές εκλογές, προφανώς. Οσο για τα γνωρίσματα του λαού, τις αρετές ή τα μειονεκτήματά του, και πάλι δεν είναι εφικτή η συμφωνία, αφού ο καθένας εξετάζει τα πράγματα από τη σκοπιά του και τα ζυγίζει με τα δικά του σταθμά. Αποτέλεσμα; Εάν υιοθετεί μέχρι κεραίας τις απόψεις μας, τότε ναι, του αξίζει ο έπαινος, συμπυκνωμένος στο γνωστό κλισέ: «Ο λαός έχει και μνήμη και κρίση». Οταν όμως μας αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα, δυσπιστία ή αδιαφορία, όταν παίρνει άλλον δρόμο από αυτόν που του ορίζουμε εμείς σαν σωστότερο, τότε δεν μπορεί παρά να είναι «παραπλανημένος». «Αποπροσανατολισμένος». Και πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τη φόρμουλα περί «αποπροσανατολισμένου λαού». Πόσες φορές δεν την είδαμε να υποκαθιστά κάθε άλλο επιχείρημα, που η παραγωγή του θα προϋπέθετε κάποιον κόπο. Είναι μια ερευνητική μέθοδος που δεν αφήνει τίποτε αναπάντητο και ανεξήγητο, πρωτοξαδέρφη της Θεωρίας των Πάντων που αναζητούν επί δεκαετίες φυσικοί και αστρονόμοι. Κατατίθεται στη Βουλή πρόταση δυσπιστίας; «Προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού». Δολοφονούνται δύο χρυσαυγίτες; «Σκοτεινή επιχείρηση αποπροσανατολισμού του λαού». Πέφτει μαύρο στην ΕΡΤ, με ένα οιονεί στρατιωτικό διάταγμα; «Μεθοδεύεται ο αποπροσανατολισμός του λαού». Φοράνε χειροπέδες τα ΜΑΤ στην καγκελόπορτα του ραδιομεγάρου; «Ολοκληρώθηκε ο αποπροσανατολισμός του λαού» κτλ. κτλ. Με αυτό το πρίσμα, ακόμα και οι αιφνίδιες καιρικές εναλλαγές έχουν ένα νόημα που μόνο το πασπαρτού του αποπροσανατολισμού μπορεί να το ξεκλειδώσει και να το αποκαλύψει. Ωστε λοιπόν, παρά τη γενικότερη ασυμφωνία ως προς το τι είναι ο λαός, όσοι αντιδικούν με έπαθλο την ψήφο του, συμφωνούν σε κάτι: ότι ο λαός είναι πλάσμα αισθηματικό, πολιτογραφημένο στο μελόδραμα και στην υπερβολή, όχι στη φρόνηση και στο μέτρο. Οτι, πώς να το κάνουμε, είναι ανώριμος· άρα έχει ανάγκη πάντοτε τους παιδαγωγούς, παιδονόμους και προστάτες του. Ειδάλλως θα «αποπροσανατολιστεί», θα χάσει τον μπούσουλα, θα πάει ντουγρού στην κατηφόρα τη μεγάλη. Δηλαδή, εκτός που, όπως μάθαμε παλαιόθεν, «παις ο χρόνος», ο αιών, πρέπει να αποδεχτούμε και ότι «παις ο κόσμος», ιδίως ο Ελλην κόσμος. Αυτό εννοούσε άλλωστε ο Αιγύπτιος ιερέας λέγοντας στον Σόλωνα: «Ελληνες αεί παίδες». Πως είναι ευεπίφοροι στον αποπροσανατολισμό…