Μανώλης Δρεττάκης , avgi.gr
Πολλές και οδυνηρές είναι οι συνέπειες της εφαρμογής των μέτρων των Μνημονίων. Η οδυνηρότερη
είναι, φυσικά, η αύξηση των αυτοκτονιών για οικονομικούς λόγους. Μετά
τις αυτοκτονίες η πιο επώδυνη κοινωνικά και οικονομικά συνέπεια είναι η
ανεργία, η οποία έχει εκτιναχθεί στα ύψη.
Στο άρθρο αυτό, εκτός από τη συνολική ανεργία, θα εξετάσουμε και άλλες πολύ σημαντικές πλευρές της μεγάλης αυτής πληγής, πλευρές που δείχνουν την έκταση και το βάθος της. Οι συγκρίσεις είναι με βάση τα στοιχεία του Β' τριμήνου του 2013 σε σχέση με το Β' τρίμηνο του 2009. Οι απόλυτοι αριθμοί είναι σε χιλιάδες και ποσοστά είναι ο αριθμός των ανέργων ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού.
Η συνολική ανεργία από 442,6 ή το 8,9% υπερτριπλασιάστηκε και έφτασε στο 1.350,4 ή το 27,1%. Στους άνδρες από 184,8 ή 6,3% σχεδόν τετραπλασιάστηκε και έφτασε τις 689,4 ή το 24,1% και στις γυναίκες από 257,8 ή 12,5% υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε τις 661,0 ή το 31,1%. Εξαιτίας της μεγαλύτερης αύξησης της ανεργίας στους άνδρες, οι άνεργοι άνδρες ξεπέρασαν τις άνεργες γυναίκες.
Μετά το πρωτοφανές ύψος της ανεργίας, το πιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό της είναι η διάρκεια του χρόνου στον οποίο οι άνεργοι βρίσκονται σε ανεργία. Ο αριθμός εκείνων που βρίσκονται στην ανεργία πάνω από 12 μήνες από 190,1 ή το 43% το 2009 σχεδόν πενταπλασιάστηκε και έφτασε τις 902,5 ή το 66,8% του συνόλου των ανέργων.
Η ανεργία έπληξε περισσότερο τις ομάδες ηλικιών 20-24 ετών από 70,0 ή το 23,5% στις 148,8 ή το 57,0%, δηλαδή πάνω από τους μισούς, και στην ομάδα ηλικιών 25-29 ετών (από 91,2 ή 14,0% στις 255,2 ή το 44,4%). Στις δύο αυτές ομάδες ηλικιών το εργατικό δυναμικό μειώθηκε κατά 111,0 (80,0 άνδρες και 31,0 γυναίκες). Ένα τμήμα της μείωσης αυτής οφείλεται στη μετανάστευση νέων τα 4 τελευταία χρόνια.
Σε ό,τι αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των ανέργων είναι ενδιαφέρον να δούμε τόσο τον αριθμό των ανέργων όσο και τα ποσοστά ανεργίας κατά επίπεδο εκπαίδευσης. Από τον Πίνακα φαίνεται πως, παρότι το ποσοστό ανεργίας όσων έχουν ανώτατη εκπαίδευση (διδακτορικό, master ή πτυχίο) είναι χαμηλότερο από το ποσοστό εκείνων που έχουν ανώτερη τεχνική, μέση και υποχρεωτική εκπαίδευση, εν τούτοις η αύξηση τόσο του αριθμού τους όσο και του ποσοστού τους είναι περίπου η ίδια, δηλαδή τριπλασιασμός. Στη μεγάλη αυτή αύξηση οφείλεται η φυγή στο εξωτερικό των πιο ταλαντούχων από αυτούς. Η διαρροή αυτή «εγκεφάλων» θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν πρόκειται να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας αυτών που δεν τέλειωσαν ή δεν πήγαν καθόλου στο δημοτικό είναι μεγάλα, εν τούτοις ο αριθμός τους είναι μικρός διότι μικρός είναι και ο αριθμός του εργατικού δυναμικού με αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης.
Σε ό,τι αφορά τους κλάδους στους οποίους αυξήθηκε περισσότερο η ανεργία, την πρώτη θέση κατέχουν οι κατασκευές (κυρίως η οικοδομή, η οποία έχει υποστεί καθίζηση) και οι απασχολούμενοι σ' αυτές από 366,6 μειώθηκαν στις 172,4 ή κατά -53,0%. Το επόμενο ποσοστό μείωσης της απασχόλησης σημειώθηκε στο εμπόριο και στις επισκευές (-20,8%), κλάδος με τον μεγαλύτερο αριθμό απασχολουμένων. Μεγάλες μειώσεις σημειώθηκαν στην απασχόληση στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-17,9%), στην ενημέρωση και επικοινωνία (-16,2%) και στις επαγγελματικές και επιστημονικές (-14,4%).
Από την ανάλυση αυτή είναι σαφές ότι η ανεργία, που έφτασε μέσα σε τέσσερα μόνο χρόνια σε τόσο υψηλό αριθμό ανέργων όσο και ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού είναι μια βαθιά πληγή που είναι πολύ δύσκολο να μειωθεί σε ανάλογο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι η ζημιά που έχει προκληθεί στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας είναι πολύ μεγάλη και θα απαιτήσει πολλά χρόνια για να διορθωθεί. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η υψηλή ανεργία στη χώρα μας να μεταβληθεί σε χρόνιο πρόβλημα, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στην Ισπανία. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις μιας τέτοιας κατάστασης στα νοικοκυριά, που ήδη είναι δυσβάστακτες, θα είναι βαρύτατες, δεδομένων των χαμηλών επιδομάτων ανεργίας, των όρων με τους οποίους δίνονται και της μικρής διάρκειάς τους.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Στο άρθρο αυτό, εκτός από τη συνολική ανεργία, θα εξετάσουμε και άλλες πολύ σημαντικές πλευρές της μεγάλης αυτής πληγής, πλευρές που δείχνουν την έκταση και το βάθος της. Οι συγκρίσεις είναι με βάση τα στοιχεία του Β' τριμήνου του 2013 σε σχέση με το Β' τρίμηνο του 2009. Οι απόλυτοι αριθμοί είναι σε χιλιάδες και ποσοστά είναι ο αριθμός των ανέργων ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού.
Η συνολική ανεργία από 442,6 ή το 8,9% υπερτριπλασιάστηκε και έφτασε στο 1.350,4 ή το 27,1%. Στους άνδρες από 184,8 ή 6,3% σχεδόν τετραπλασιάστηκε και έφτασε τις 689,4 ή το 24,1% και στις γυναίκες από 257,8 ή 12,5% υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε τις 661,0 ή το 31,1%. Εξαιτίας της μεγαλύτερης αύξησης της ανεργίας στους άνδρες, οι άνεργοι άνδρες ξεπέρασαν τις άνεργες γυναίκες.
Μετά το πρωτοφανές ύψος της ανεργίας, το πιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό της είναι η διάρκεια του χρόνου στον οποίο οι άνεργοι βρίσκονται σε ανεργία. Ο αριθμός εκείνων που βρίσκονται στην ανεργία πάνω από 12 μήνες από 190,1 ή το 43% το 2009 σχεδόν πενταπλασιάστηκε και έφτασε τις 902,5 ή το 66,8% του συνόλου των ανέργων.
Η ανεργία έπληξε περισσότερο τις ομάδες ηλικιών 20-24 ετών από 70,0 ή το 23,5% στις 148,8 ή το 57,0%, δηλαδή πάνω από τους μισούς, και στην ομάδα ηλικιών 25-29 ετών (από 91,2 ή 14,0% στις 255,2 ή το 44,4%). Στις δύο αυτές ομάδες ηλικιών το εργατικό δυναμικό μειώθηκε κατά 111,0 (80,0 άνδρες και 31,0 γυναίκες). Ένα τμήμα της μείωσης αυτής οφείλεται στη μετανάστευση νέων τα 4 τελευταία χρόνια.
Σε ό,τι αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των ανέργων είναι ενδιαφέρον να δούμε τόσο τον αριθμό των ανέργων όσο και τα ποσοστά ανεργίας κατά επίπεδο εκπαίδευσης. Από τον Πίνακα φαίνεται πως, παρότι το ποσοστό ανεργίας όσων έχουν ανώτατη εκπαίδευση (διδακτορικό, master ή πτυχίο) είναι χαμηλότερο από το ποσοστό εκείνων που έχουν ανώτερη τεχνική, μέση και υποχρεωτική εκπαίδευση, εν τούτοις η αύξηση τόσο του αριθμού τους όσο και του ποσοστού τους είναι περίπου η ίδια, δηλαδή τριπλασιασμός. Στη μεγάλη αυτή αύξηση οφείλεται η φυγή στο εξωτερικό των πιο ταλαντούχων από αυτούς. Η διαρροή αυτή «εγκεφάλων» θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν πρόκειται να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας αυτών που δεν τέλειωσαν ή δεν πήγαν καθόλου στο δημοτικό είναι μεγάλα, εν τούτοις ο αριθμός τους είναι μικρός διότι μικρός είναι και ο αριθμός του εργατικού δυναμικού με αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης.
Σε ό,τι αφορά τους κλάδους στους οποίους αυξήθηκε περισσότερο η ανεργία, την πρώτη θέση κατέχουν οι κατασκευές (κυρίως η οικοδομή, η οποία έχει υποστεί καθίζηση) και οι απασχολούμενοι σ' αυτές από 366,6 μειώθηκαν στις 172,4 ή κατά -53,0%. Το επόμενο ποσοστό μείωσης της απασχόλησης σημειώθηκε στο εμπόριο και στις επισκευές (-20,8%), κλάδος με τον μεγαλύτερο αριθμό απασχολουμένων. Μεγάλες μειώσεις σημειώθηκαν στην απασχόληση στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-17,9%), στην ενημέρωση και επικοινωνία (-16,2%) και στις επαγγελματικές και επιστημονικές (-14,4%).
Από την ανάλυση αυτή είναι σαφές ότι η ανεργία, που έφτασε μέσα σε τέσσερα μόνο χρόνια σε τόσο υψηλό αριθμό ανέργων όσο και ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού είναι μια βαθιά πληγή που είναι πολύ δύσκολο να μειωθεί σε ανάλογο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι η ζημιά που έχει προκληθεί στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας είναι πολύ μεγάλη και θα απαιτήσει πολλά χρόνια για να διορθωθεί. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η υψηλή ανεργία στη χώρα μας να μεταβληθεί σε χρόνιο πρόβλημα, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στην Ισπανία. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις μιας τέτοιας κατάστασης στα νοικοκυριά, που ήδη είναι δυσβάστακτες, θα είναι βαρύτατες, δεδομένων των χαμηλών επιδομάτων ανεργίας, των όρων με τους οποίους δίνονται και της μικρής διάρκειάς τους.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πείτε μας την γνώμη σας...