Η είδηση μεταδόθηκε πριν το λουκέτο στην ΕΡΤ: το 56% των Αμερικανών απάντησε στην έρευνα του ινστιτούτου Pew για τη Washington Post ότι το ομοσπονδιακό πρόγραμμα παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών που αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, παρά την παραβίαση της ιδιωτικής σφαίρας των ανθρώπων, αποτελεί αποδεκτό μέσο έρευνας για την "τρομοκρατική" απειλή. Εύλογο αν αναλογιστούμε τι βλέπουν οι Αμερικανοί: ό,τι μεταδίδουν και τα ελληνικά ιδιωτικά κανάλια. Με διαφορετικό τίτλο και διαφορετικούς ηθοποιούς, όλοι προβάλλουν ένα μείγμα παράνοιας, βίας και αίματος που αποκαλύπτει στον τρομαγμένο τηλεθεατή ότι όλα τον απειλούν "εκεί έξω" (από το σαλόνι του) αν τολμήσει να κινηθεί, να ερωτευθεί, να πλησιάσει οποιονδήποτε "διαφορετικό", πόσο μάλλον αν διανοηθεί να... μπλέξει με τα κοινά.
Ο "μεγάλος αδελφός" του Prism δεν έφτασε ξαφνικά ούτε ήρθε μόνος του. Προηγήθηκε μια συστηματική πλύση εγκεφάλου από την αγοραία ιδιωτική τηλεόραση με μοναδικό στόχο, που φαίνεται να επιτεύχθηκε, να ενσταλάξει τον φόβο στο βαθύτερο είναι τού μέσου πολίτη. Αυτό είναι το ραδιοτηλεοπτικό μοντέλο εισήγαγε και εδώ η "ελεύθερη τηλεόραση", εξοβελίζοντας τον πολιτισμό με -δυστυχώς, είναι αλήθεια- ικανοποιητική τηλεθέαση, αυτήν ακριβώς που επικαλείται ο κάθε Σίμος Κεδίκογλου για να δικαιολογήσει το κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Ο φόβος πουλάει. Και παραλύει...
Με όλα τα στραβά που της φόρτωναν οι κυβερνητικές διοικήσεις, η ΕΡΤ λειτουργούσε στον αντίποδα αυτού του μοντέλου. Πρώτα απ' όλα με τα ντοκιμαντέρ της, που αναδείκνυαν τις επιπτώσεις του νεοφιλελευθερισμού στο περιβάλλον, τη γεωργία, την οικονομία, την κοινωνία σε όλο τον πλανήτη. Αλλά δεν ήταν μόνον αυτά. Ήταν και οι συμπαραγωγές της σε ταινίες παγκόσμιου καλλιτεχνικού βεληνεκούς. Η ΕΡΤ, ως τηλεόραση και ραδιόφωνο, ήταν ο μόνος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός που έδινε φωνή στην τέχνη που αντιστεκόταν -ως τέχνη, όχι στεγνά πολιτικά- στον φόβο και τον ευτελισμό που προωθούν τα ιδιωτικά κανάλια. Έδινε φωνή στην τέχνη που αναδεικνύει την αξία της ζωής, είτε μιλάμε για εικαστικά, είτε μιλάμε για τζαζ, είτε μιλάμε για παράδοση, είτε για λογοτεχνίες του κόσμου. Ιδίως το ραδιόφωνο, και δεν μιλάμε μόνον για το Τρίτο Πρόγραμμα, λειτούργησε ως σχολείο πολιτισμού για ολόκληρες γενιές. Αυτές οι παραγωγές αποτέλεσαν μια όαση ζωής στο βασίλειο της παράνοιας, του τρόμου και του θανάτου που εξαπλώνεται καθημερινά σαν καρκίνος από τις ιδιωτικές συχνότητες.
Το βίαιο "λουκέτο" που επιφύλαξε στην ΕΡΤ η τρικομματική κυβέρνηση -ο "ξαφνικός θάνατος" φάνηκε πως ήταν αρκούντως προσχεδιασμένος- αφυδατώνει ακριβώς αυτό το άλλο πολιτισμικό πρότυπο που, σε τελική ανάλυση, είναι κάτι παραπάνω: είναι η διαφορετική προσέγγιση της ζωής που η κυβέρνηση Σαμαρά θέλει να σβήσει στο όνομα μιας "χαμηλής τηλεθέασης" που επιδίωξε με κάθε τρόπο. Και όμως, αυτή η διαφορετική προσέγγιση είναι το ζητούμενο κάθε δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, πόσο μάλλον που αποτελεί προαπαιτούμενο για τη διαμόρφωση πολιτών που δεν θα δεχτούν ως αυτονότητη την παραβίαση της ιδιωτικότητας στο όνομα καμιάς ασφάλειας, πολιτών με κριτική σκέψη. Το πόσο συνδέεται ο εξοβελισμός του πολιτισμού με την επιβολή της κουλτούρας του "μεγάλου αδελφού", οι δύσπιστοι μπορούν να το αντιληφθούν ρίχνοντας μια ματιά στις δεξιές "δεξαμενές σκέψης", και εδώ στην Ελλάδα, οι οποίες έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να υπερασπιστούν την παρακολούθηση όλων μας από τις κάθε είδους μυστικές υπηρεσίες και τα χρυσοφόρα -για να μην ξεχνιόμαστε- προγράμματά τους που, αποδίδουν δισεκατομμύρια στους κατόχους τους...