Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2013


Κεντροαριστερές πιρουέτες σε άδειο θέατρο

Τι έκρυβε η πρόταση του Ευάγγελου Βενιζέλου προς τον Φώτη Κουβέλη και τη ΔΗΜΑΡ, αλλά και τι οδήγησε τον πρόεδρο του αριστερού κόμματος να απαντήσει προς το ΠΑΣΟΚ «όχι στις κινήσεις κορυφής, διάλογος από τα κάτω»

Του Τάσου Παππά , 18/02/2013 , efsyn.gr

Το «όχι» του Φώτη Κουβέλη στον Ευάγγ. Βενιζέλο ήταν ηχηρό, ήταν όμως και ειλικρινές. Θα σκέφτηκε προφανώς ο άνθρωπος, «πού να πάω να μπλέξω τώρα μ’ ένα κόμμα που φυλλορροεί και σπαράσσεται, στο οποίο μάλιστα χρεώνω τη σημερινή κατάσταση που βιώνει η χώρα». Ετσι έκανε τη γνωστή λεκτική πιρουέτα (το ΠΑΣΟΚ τη δίδαξε) του τύπου: «όχι στις κινήσεις κορυφής, διάλογος από τα κάτω». Μ’ άλλα λόγια, τρίχες κατσαρές. Βεβαίως, στην απόρριψη Κουβέλη υπάρχει και το στοιχείο της ιδιοτέλειας. Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ θεωρεί ότι το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να ανακάμψει, συνεπώς το εναπομείναν ακροατήριό του μπορεί να λεηλατηθεί ακόπως.

Ωστόσο, ειλικρινής ήταν και ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Ισως είναι η μοναδική φορά στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ που ο επικεφαλής του θέλει πραγματικά τη συνεννόηση με ένα κομμάτι της Αριστεράς. Το κάνει από λόγους ανάγκης, αλλά το πιστεύει, γιατί εκτιμά ότι είναι ο μόνος τρόπος για να διασωθεί το κόμμα του. Οι προηγούμενοι πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ εκτόξευαν, άλλοτε από θέση ισχύος άλλοτε από θέση άμυνας και άλλοτε για ψηφοθηρικούς λόγους, εκκλήσεις για συνεργασία τις οποίες, όταν περνούσαν τα δύσκολα ή έκλειναν οι κάλπες, τις καταχώνιαζαν μέχρι να τις επανεμφανίσουν, κάπως ανακαινισμένες.

Από τη μέρα της ίδρυσής του και μέχρι τελευταία το ΠΑΣΟΚ έπαιζε το χαρτί της συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων. Και πάντοτε η γραμμή της συμπόρευσης συνοδευόταν από το «καλαμπουράκι» του διαλόγου από τα κάτω. Τον Ιανουάριο του 1976 ο Α. Παπανδρέου ανέφερε σε συνέντευξή του:« Το ΠΑΣΟΚ, παρά τη διαπίστωση πως η ενότητα των προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων είναι επιταγή της περιόδου, βρίσκει για σήμερα την ενότητα στην κορυφή έργο δύσκολο, και προωθεί την ενότητα στη βάση».

Η ιστορική Αριστερά τσίμπαγε το δόλωμα και συνεργαζόταν στο συνδικαλιστικό κίνημα και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τη μερίδα του λέοντος αποσπούσε ο μεγάλος εταίρος, κι αυτή βολευόταν με τα ψίχουλα. Το πιο χοντρό πάντως δούλεμα το «έφαγε» ο Χαρ. Φλωράκης. Το βράδυ της νίκης του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1981 ο ηγέτης του ΚΚΕ τηλεφώνησε στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ για να τον συγχαρεί. Ελαβε την εξής εκπληκτική απάντηση:« Χαρίλαε, μη χάνεσαι, θα σε πάρω σε δυο-τρεις μέρες για να συμφωνήσουμε για την κυβέρνηση». Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο Α. Παπανδρέου επέλεξε την τακτική της «σαλαμοποίησης» της Αριστεράς, προσφέροντας εκλόγιμες θέσεις στη λίστα Επικρατείας σε γνωστούς αριστερούς (Βαφειάδης, Γλέζος, Μπριλάκης κ.ά.).

Η συμπλεγματική συμπεριφορά της Αριστεράς έναντι του ΠΑΣΟΚ «έσπασε» στις δημοτικές εκλογές του 1986. Η απόφαση του ΚΚΕ, να μη δώσει γραμμή στους ψηφοφόρους του για τον δεύτερο γύρο, είχε αποτέλεσμα η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και ο Πειραιάς να περάσουν στα χέρια της συντηρητικής παράταξης. Ο Α. Παπανδρέου έκανε λόγο για «ανίερη συμμαχία». Ηταν η πρώτη φορά που το ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε αυτή τη φράση. Η δεύτερη ήταν την περίοδο 1989-90, όταν ο νοσηλευόμενος Α. Παπανδρέου πρότεινε στον ενιαίο Συνασπισμό να σχηματίσουν κυβέρνηση, με αντάλλαγμα την απλή αναλογική. Η ιδέα απερρίφθη και προέκυψε η κυβέρνηση Τζαννετάκη.

Η Αριστερά (όχι πάντως το ΚΚΕ) ξαναμπήκε στο «τριπάκι» της συνεργασίας το 1996 με την εκλογή Σημίτη στην πρωθυπουργία. Ο Συνασπισμός ήταν εκτός Βουλής και στο συνέδριό του τον Μάρτιο κάλεσε τον Κ. Σημίτη να μιλήσει. Ο τότε πρωθυπουργός προσήλθε, αποθεώθηκε και με την παρέμβασή του καλλιέργησε πολλές προσδοκίες: «Ολες οι συνιστώσες της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς καλούνται -και είναι ηθικά υποχρεωμένες- να συμβάλουν εποικοδομητικά στη συζήτηση για μια νέα σύλληψη της κοινωνικής πολιτικής. (…) Στον διάλογο αυτό θα συναντηθούμε». Δεν συναντήθηκαν ποτέ. Και ο Κ. Σημίτης, όπως και ο προκάτοχός του, προέκρινε τις «α λα καρτ» συνεργασίες και όχι τον διάλογο σε επίπεδο κορυφής. Το σκεπτικό ήταν το ίδιο: «Οι δίαυλοι του διαλόγου πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί. Δεν πρέπει φυσικά να γίνει βεβιασμένα» (ομιλία στο Εθνικό Συμβούλιο, 3 Σεπτεμβρίου 1996).

Την περίοδο του Γ. Παπανδρέου είχαμε την αμφίπλευρη διεύρυνση (Ανδριανόπουλος, Μάνος και Ανδρουλάκης, Δαμανάκη), ενώ η ρητορική της συνεργασίας απέκτησε νέα διάσταση. Ο Γ. Παπανδρέου ήθελε τη σύγκλιση, όχι όμως με την καθεστωτική Αριστερά. Ποια ήταν η καθεστωτική Αριστερά; «Αυτή που μιλάει αριστερά, αλλά πάει δεξιά και συναλλάσσεται με τα συμφέροντα»! Ωστόσο, λίγο μετά την ήττα του στις εκλογές του 2007, δεν ήταν τόσο αυστηρός στις διακρίσεις. Απηύθυνε ενωτικό κάλεσμα στον ΣΥΡΙΖΑ προτείνοντας «μια ομάδα για τη συστηματική επεξεργασία ενός σχεδίου σύγκλισης, για μια εναλλακτική διακυβέρνηση της χώρας, να μιλήσουμε για μια νέα κυβερνητική πλειοψηφία, που θα συγκροτείται από δυνάμεις της προόδου, σε βάση ισότιμη». Η απάντηση που πήρε από τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν «ευχαριστούμε, δεν θα πάρουμε». Στην Κουμουνδούρου πέρναγαν τη φάση της δημοσκοπικής ευφορίας, μέτρησε όμως και το κακόφημο παρελθόν του ΠΑΣΟΚ στο θέμα των συνεργασιών.

Ο χώρος που φιλοδοξούν να εκφράσουν ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ δέχεται ισχυρές πιέσεις, τόσο από τη Ν.Δ. (η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κεντροδεξιού σχήματος είναι στην ατζέντα του Αντ. Σαμαρά), όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, με τον δεύτερο να έχει το σαφές προβάδισμα. Στην ίδια περιοχή κινούνται διάφορες ομάδες και πρόσωπα. Ενα απ’ αυτά, ο Γ. Φλωρίδης, έχει προτείνει την αυτοδιάλυση όλων των κομμάτων και τη δημιουργία ενός νέου και ενιαίου σχηματισμού της Κεντροαριστεράς. Βενιζέλος και Κουβέλης, για την ώρα, δεν το συζητούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πείτε μας την γνώμη σας...