Ελπίζω σήμερα, άντε το πολύ αύριο, να τελειώσουν οι συζητήσεις, οι αμφισβητήσεις και οι έριδες για το τι έγινε στο Eurogroup, και να αρχίσει κάποια πιο παραγωγική συζήτηση, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει από αύριο στη χώρα. Η απόφαση ήταν καλή για την Ελλάδα, δεν ήταν η άριστη. Λύθηκε, προσώρας, και ικανοποιητικά το ταμειακό πρόβλημα, δεν δόθηκε η τελική λύση. Παίρνουμε μία μεγάλη ανάσα, αλλά συνεχίζουμε να είμαστε διασωληνωμένοι. Παραμένουμε στην ευρωζώνη, όμως η εποπτεία, στα του οίκου μας, από την τρόικα μεγαλώνει. Το πρόγραμμα δανειοδότησης συνεχίζεται, εφεξής όμως θα υπάρχουν και ρήτρες αναιρεσιμότητας.
Μέχρι να ληφθεί η απόφαση, η ευθύνη ήταν στους  εταίρους-δανειστές μας, αφού εμείς είχαμε κάνει ό,τι μας ζήτησαν. Από σήμερα το πρόβλημα το έχουμε εμείς. Αυτοί έκαναν αυτά(;) που τους ζητούσαμε, τώρα πρέπει να κάνουμε εμείς αυτά στα οποία, και με την ψήφο της Βουλής, έχουμε δεσμευθεί. Ας μην πανηγυρίζουμε λοιπόν, αλλά ούτε και να μεμψιμοιρούμε.
Κατ´ αρχήν έχουμε να λύσουμε ένα σοβαρό πρόβλημα: Το κενό χρηματοδότησης για το 2015-2016, λόγω επιμήκυνσης. Ελήφθη απόφαση; Τι προβλέπει; Και ένα δεύτερο, πιο σημαντικό. Θα πρέπει σε δέκα ημέρες, με 10 δισ. ευρώ, να επαναγοράσουμε ομόλογα αξίας 30 δισ. ώστε να κερδίσουμε από το “κούρεμα” 20 δισ. Υπάρχει τεχνική και νομική προετοιμασία; Ποιος θα κάνει την επαναγορά; Η Ελλάδα ή η ΕΚΤ; Θα είναι προαιρετική ή υποχρεωτική; Να λάβουμε υπόψη μας ότι τώρα, λόγω αγγλικού δικαίου, δεν υπάρχουν CACs, όπως στο προηγούμενο PSI. Θα πληρώσουν τη νύφη οι εγχώριες τράπεζες και τα Ταμεία; Το αντέχουν; Αν δεν τα καταφέρουμε, τι γίνεται; Φεύγει το ΔΝΤ; Συνεχίζει να ισχύει η συμφωνία ή ξαναρχίζει παραμονές Χριστουγέννων νέο θρίλερ; Μήπως αυτή η γκρίζα ζώνη είναι που δίνει απάντηση στο ερώτημα «γιατί αίφνης υποχώρησε η Λαγκάρντ;»
Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν απαντήσεις. Πειστικές και προπάντων θετικές για τη χώρα τις τράπεζες και τα Ταμεία. Ελπίζω να υπάρχουν Hedge Funds πρόθυμα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, αφού ήδη έβγαλαν ικανοποιητικά κέρδη, αγοράζοντας ομόλογα στο 15-20% της αξίας τους και πουλώντας τα στο 30-35%.
Αν ξεφύγουμε από αυτά και αφήσουμε στην άκρη τις πολιτικές προϋποθέσεις (κυβερνητική συνοχή, πολιτική ηγεμονία, κυβερνητικό έργο, κοινωνικοπολιτικές συμφωνίες και συμπτώσεις), επανερχόμαστε στον θεμελιακό προβληματισμό, που είναι και ο πυρήνας της απόφασης του Eurogroup, αλλά και του ελληνικού προβλήματος. Θα εφαρμοστούν αυτά στα οποία συμφωνήσαμε και τα οποία ψήφισε και η Βουλή; Από την απάντηση που θα δοθεί, στην πράξη όμως, θα κριθεί και η σημαντικότητα της απόφασης του Eurogroup.
Και η απάντηση δεν είναι, έστω και με το βούρδουλα, θα εφαρμοστούν. Αν από την εφαρμογή τους ξαναζεσταθεί η αγορά, αυξηθεί η ρευστότητα, υπάρξουν επενδύσεις, ξεκινήσουν δημόσια έργα, δημιουργηθούν θέσεις εργασίας τότε ναι, δημιουργούνται προϋποθέσεις επιτυχίας. Το να υπάρξουν πρωτογενή πλεονάσματα, να μειωθούν το χρέος και το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου δεν λένε τίποτε. Να προκύψουν από μεγέθυνση του ΑΕΠ πρέπει. Τη βιωσιμότητα του χρέους ίσως και να μπορέσουμε κάποτε να την πετύχουμε. Τη βιωσιμότητα της κοινωνίας πώς θα πετύχουμε;
Σύμφωνα πάντως με τον ΟΟΣΑ χρειάζονται άλλα δύο χρόνια για να δούμε να αχνοφέγγει η ανάπτυξη και με την ανεργία να αυξάνεται αντί να μειώνεται. Για τρεις, άντε έξι, μήνες η κοινωνία, και εφόσον δεν υπάρξουν “ατυχήματα”, μπορεί να πειθαρχήσει. Για δύο χρόνια είναι δύσκολο. Θα έλεγα σχεδόν ανέφικτο. Με το ανέφικτο λοιπόν πρέπει να αναμετρηθούμε. Σχέδιο και δυνάμεις για να κερδίσουμε αυτή τη μάχη χρειαζόμαστε. Εκεί θα αποδειχτεί αν ο Έλληνας διαθέτει όλα αυτά τα προτερήματα και τις δυνατότητες που του αποδίδονται ή λέγονται μόνο και μόνο για να τον κολακέψουν.
Υπάρχει βέβαια και ο από μηχανής θεός. Κι αυτός δεν είναι άλλος από την Ευρώπη. Αν η Ευρώπη σταματήσει να υποβαθμίζει τη συνολική κρίση υπερχρέωσης σε “ελληνικό πρόβλημα” και αποφασίσει να την αντιμετωπίσει στα πλαίσια της ενότητας και της μετεξέλιξης των υποστασιακών της συμφερόντων, τότε και η Ελλάδα μπορεί -κάνοντας όμως αυτά που πρέπει, και τα οποία είναι ανεξάρτητα από μνημονιακά προγράμματα- τότε μπορεί να ελπίζει σε καλύτερες μέρες…